Nguyễn Hải Chí (Chóe)

Chóe là một cây hí họa danh tiếng quốc tế, một họa sĩ sáng tác và bán được nhiều tác phẩm: tranh sơn dầu, tranh lụa, tranh giấy dó. Ông còn viết văn, làm thơ và sáng tác nhạc.

Khoảng cuối năm 1970, tôi gặp Chóe lần đầu ở tòa soạn nhật báo Báo Đen ở đường Cống Quỳnh Sài Gòn. Lúc đó Chóe vẽ hí họa cho vài nhật báo ở Sài Gòn. Mấy năm sau, Chóe trở thành cây bút hí họa lừng lẫy thế giới.

Phòng tranh Tự Do khai trương ngày 24-6-1989. Tháng 7-1989, lần đầu chúng tôi mua 20 bức tranh lụa của Chóe. Đó là những bức tranh đầu tiên trong bộ sưu tập của Phòng Tranh Tự Do.

Tranh lụa của Chóe rất khác với tranh lụa của đa số các họa sĩ miền Nam. Các họa sĩ miền Nam xuất thân từ trường Cao Đẳng Mỹ Thuật Gia Định, trung thành với phong cách Lê Văn Đệ: trong trẻo, thơ mộng…Vốn là một họa sĩ tự học, lại học rất nhanh, và đã quen với bút pháp phóng khoáng của hí họa, nên Chóe vẽ tranh lụa cũng nhanh như khi Chóe vẽ hí họa, nét bút mạnh mẽ, dứt khoát với các mảng màu thoải mái. Có nhiều người cho rằng tranh lụa của Chóe không đúng với tranh lụa truyền thống Việt Nam. Chóe cũng đồng ý với nhận xét trên. Ông cho rằng đây là cách vẽ riêng của ông. Tranh lụa của Chóe được các nhà sưu tập đặc biệt yêu thích. Tranh lụa của Chóe trở thành “best seller” (bán được nhiều nhất) trong Phòng Tranh Tự Do. Về sau, Chóe vẽ thêm tranh giấy dó Việt Nam và giấy “sín chỉ” của Trung Quốc, cũng cùng phong cách tranh lụa riêng của Chóe, và tiếp tục được ưa chuộng.

Một trong những bức tranh sơn dầu đầu tiên của Chóe là bức “Phong Cảnh Cao Nguyên” sáng tác năm 1965. Bức tranh này ông tặng người yêu, và sau này trở thành người vợ chung thủy của ông.

Năm 1985, trở về từ trại cải tạo, ông vẽ bức chân dung vợ.

Cuối năm 1989, ông mang đến Phòng Tranh Tự Do bức “ĐÊM SÀI GÒN” sáng tác năm 1989, mở đầu cho loạt tranh sơn dầu của Chóe. Từ đó, tranh sơn dầu của ông được trưng bày thường xuyên ở phòng tranh Tự Do và luôn luôn được các nhà sưu tập ưa thích.

Tranh sơn dầu của ông không trau chuốc, ông vẽ nhanh nhẹn, thoải mái với những đường nét mạnh mẽ và thường sử dụng các màu sắc đối chọi. Ông phá bỏ đường chân trời, không phân biệt trời và đất, ngoài và trong, chỉ còn một không gian hòa quyện và thống nhất với bố cục thật đơn giản (CH.039 – Thiếu nữ và trái chôm chôm),hoặc thật rối rắm (CH.074 – Thiên nhiên và đời sống)

Ông cũng tổ chức và tham dự các triển lãm trong và ngoài nước. Ông vẽ nhiều bộ tranh theo chủ đề như:

-“Những Tổng Thống Mỹ”, 41 tranh sơn dầu 110cm x 140cm, năm 1993 - Bộ sưu tập của bà Nancy Phạm, Hoa Kỳ.

-“Phụ Nữ Nước Tôi”, 10 bức hí họa, màu nước và bút sắt trên giấy . Ông vẽ bộ tranh này khi được mời tham dự cuộc triển lãm “HÍ HỌA CHÂU Á” tại Tokyo, Nhật Bản, năm 1995 ( gồm 10 nước châu Á kể cả nước chủ nhà Nhật Bản , mỗi nước một họa sĩ, mỗi họa sĩ 10 bức)- Bộ sưu tập của gia đình họa sĩ Chóe.

-“Những Nhân Vật Việt Nam”, 57 tranh sơn dầu 50cm x 65cm, triển lãm năm 1995 tại TP.HCM, Việt Nam - Bộ sưu tập của ông Hàn Đức Minh, TP.HCM, Việt Nam

-“Họa Thơ Hồ Xuân Hương” 27 tranh sơn dầu 77cm x 77cm, triển lãm năm 1996 , Việt Nam - Bộ sưu tập của bà Phan Thị Thu Mai, TP.HCM, Việt Nam.

-“Những Phụ Nữ Nobel”, 40 tranh sơn dầu 70cm x 85cm, triển lãm năm 1996 tại TP.HCM , Việt Na - Bộ sưu tập của bà Phan Thị Thu Mai, TP.HCM, Việt Nam.

-“Savigny Le Temple” 24 tranh sơn dầu trên bố, sáng tác năm 1998 khi ông sang Pháp trị bệnh. và triển lãm tại Tòa Thị Chính thành phố Savigny Le Temple, Pháp - Bộ sưu tập của gia đình Họa Sĩ Chóe.

-“Chân Dung Văn Nghệ Sĩ”, 28 tranh sơn dầu trên bố, sáng tác trong hai năm 2000 và 2001, là bộ tranh sơn dầu sau cùng của ông -Bộ sưu tập của Phòng Tranh Tự Do ( triển lãm năm 2006 tại Phòng Tranh Tự Do, TP.HCM, Việt Nam. Trong triển lãm này có thêm 2 bức , 1 sơn dầu (Trần Tiến, 1993) và 1 tranh lụa (Bảo Yến, 1990)

Cuộc triển lãm “TRANH CỦA CHÓE” lần này, chúng tôi đặc biệt giới thiệu hai bộ tranh “Hí Họa Châu Á” và “Savigny Le Temple” thuộc sưu tập của gia đình Họa Sĩ, tuy đã triển lãm ở nước ngoài, nhưng chưa triển lãm trong nước, và các bức tranh sơn dầu, tranh màu nước trên lụa, trên giấy dó của CHÓE trong bộ sưu tập của Phòng Tranh Tự Do.